Przyroda

     Gmina Świerczów wyróżnia się niezwykle rozwiniętą siecią rzeczną. Obszar gminy należy do zlewni dwóch prawobrzeżnych dopływów Odry - Stobrawy i Smortawy. Głównym dopływem Stobrawy, płynącym równolegle do jej koryta przez całą gminę jest Kluczborska Struga (inne nazwy: Kluczborski Potok, Stobrawa Stara, Falcówka) uchodząca do Stobrawy 2 km poniżej Bielic - w gminie Popielów. Drugi dopływ Stobrawy na terenie gminy to Bogacica. Poczynając od wschodu do Kluczborskiej Strugi uchodzą kolejno rzeki: Oziąbel (koło przysiółka Zorzów) i Szerzyna (poniżej Kuźnicy Dąbrowskiej) oraz liczne strumienie bezimienne, odwadniające północną cześć szerokiej doliny Stobrawy.

Drugi dopływ Odry - Smortawa, ma główne źródła pomiędzy Biestrzykowicami i Świerczowem, a liczne, mniejsze cieki źródliskowe tej rzeki wypływają w północno-zachodniej części gminy, zalesionej i podmokłej. Do zlewni Smortawy należy także Biestrzykowicki Potok i Minkowski Potok przy północnej granicy gminy oraz Bąkowski Potok (dopływ Ortawy) w części południowo-zachodniej.

    W dolinie Stobrawy znajdują się liczne stawy hodowlane powstałe w wyniku sztucznego piętrzenia wody groblami. Łączna powierzchnia stawów wynosi 265 ha. Rzeka Stobrawa zaliczana jest do II klasy czystości.

     Zbiorowiska wodne występujące na terenie gminy mają dużą wartość przyrodniczą, gdyż występują w nich liczne gatunki chronione i rzadkie, często zanikające w skali kraju.

Lasy w gminie Świerczów zajmują około 26% powierzchni (2896 ha). Duże zróżnicowanie warunków fizjograficznych - zwłaszcza glebowych i wodnych spowodowało równie duże zróżnicowanie siedlisk leśnych od borów suchych do lasów wilgotnych i olsów. W dolinach Stobrawy i Smortawy miejscami dominują lasy liściaste. Natomiast na pozostałym terenie występują lasy iglaste. Lasy o charakterze borów mieszanych i monokultury sosnowe zajmują na terenie gminy największą powierzchnię. Wszystkie niemal w całości zostały zaliczone do lasów ochronnych, a ich znaczne obszary są wyłączone z powszechnej dostępności tzn. lasy na siedliskach wilgotnych i bagiennych, ostoje zwierząt i obszary z zadrzewieniami poniżej 20 lat. Większe kompleksy leśne przydatne dla rekreacji znajdują się na zachód od Miodar i na południowy-zachód od Świerczowa.
 
Na terenie gminy prawną ochroną objęte są następujące obszary i obiekty środowiska przyrodniczego:

- obszar leżący w granicach Stobrawskiego Parku Krajobrazowego (utworzonego we wrześniu 1999 r.), 
- obszar leżący w granicach obszaru chronionego krajobrazu Lasy Stobrawsko-Turawskie 
- lasy ochronne (niemal wszystkie lasy na terenie gminy) 
- parki dworskie, zabytkowe, podlegające ochronie konserwatorskiej

                                        • Starościnie, 
                                        • Dąbrowie, 
                                        • Biestrzykowicach, 
                                        • Bąkowicach,

- pomniki przyrody - lipa wielkolistna, dąb szypułkowy i buk zwyczajny zlokalizowane w Starościnie, 
- 15 gatunków roślin objętych ochroną gatunkową w tym ochroną ścisłą m.in. szałwia pływająca, grążel żółty, wawrzynek wilczełyko, kotewka orzech wodny, bluszcz pospolity, kukułka szerokolistna, podkolan biały, listora jajowata, 
- wiele zwierząt w tym bezkręgowce - pajęczaki, ślimaki.